Lezing over Sociale Driegeleding door Henk Verboom
Op dinsdag 3 februari
ging het avondcollege van de STIR-academie over antroposofie en met name de
maatschappelijke visie zoals beschreven door Rudolf Steiner aan het begin van de 20e eeuw.
De STIR –academie is
een initiatief van Jean-Paul Close, auteur van het boek Sustainocratie en
initiatiefnemer van de Stad van Morgen. Close
nodigde Henk Verboom uit om te komen vertellen over de sociale driegeleding,
die opgevat kan worden als een “duurzame” samenlevingsvorm. Verboom is voorzitter van Stichting Mercuur,
een antroposofisch gezondheidscentrum in Eindhoven. Daarnaast is Verboom
organisator van lezingen in Eindhoven
vanuit het antroposofisch gedachtengoed . Verder is hij aktief met een
project van kleinschalige verpleegzorg vanuit een antroposofische basis in Huize Glorieux. 
Henk Verboom (midden) en Jean-Paul Close (rechts)
Close opent de avond voor een groep van zo’n twintig belangstellenden
in een collegezaal van Fontys Hogescholen door te beschrijven dat Steiner zo’n
honderd jaar geleden leefde in Europa in een tumultueuze crisistijd die
uitmondde in de Eerste wereldoorlog. Er zijn veel overeenkomsten met onze huidige
tijd waarin we ook een veelheid van financiële, economische, milieu, politieke -
en maatschappelijke crises hebben. Steiner beschreef een maatschappijvisie, als antwoord op de
maatschappelijke problemen van zijn tijd en als middenweg tussen het ongebreidelde
kapitalisme en het starre communisme. Een soort van derde weg. Hij liet zich
daarbij inspireren door het drieledige mensbeeld bestaande uit het zenuw-zintuigstelsel (hoofd-hersenen), ademhalings-
bloedsomloopstelsel (romp) en het ledematenstelsel (skelet). Deze drie
verschillende te onderscheiden lichamelijk systemen hebben ieder een eigen functie maar werken
nauw samen en zijn niet te scheiden. Zo
geldt deze drieledigheid ook in het groot in het maatschappelijke gebied. Daar
zijn drie gebieden te onderscheiden van geestesleven, rechtsleven en een economisch
leven. De mens is actief in alle drie, maar vervult daarin verschillende rollen
als respectievelijk de vrije mens, de mondige mens en de behoeftige mens. In deze drie gebieden zouden dus de drie
verschillende kernwaarden van vrijheid, gelijkheid en broederschap of
solidariteit een allesbepalende rol moeten vervullen. Volgens Verboom zou Steiner echter niet de Franse
Revolutie en de daar gescandeerde
idealen van Liberté, Egality en Fraternité als belangrijkste inspiratie bedoeld hebben. De revolutie heeft wel tot een grondige
maatschappijhervorming geleid en de adel van haar voetstuk gehaald maar leidde ook tot de opkomst van de
militaire macht van Napoleon , die Frankrijk
meerdere bloedige oorlogen inleidde.
Verboom benadrukt op meerdere verschillende manieren het
belang van de antroposofie als geesteswetenschap die in zijn leven zo’n
belangrijke inspiratiebron is. Kernpunt
in deze wetenschap is de diep religieuze opvatting dat de mens een geestelijk
wezen is dat van de geestelijke wereld de grootste deugd of godsgeschenk heeft gekregen namelijk de vrijheid. De
vrijheid om het goede maar eventueel ook het slechte te doen, want alleen op
deze manier kan de wereld en de mens zich verder ontwikkelen. Daarna wordt de sociale
of maatschappelijke driegeleding als belangrijkste
missie van Steiner beschreven waar de Christusimpuls nauw mee is verbonden. Het sociale werken voor de mensheid is de religie van de toekomst. Het werken van de Christusgeest gebeurt juist in
het samenwerken van mensen met en voor
elkaar. Mogelijk herkennen we hierin de
bijbeluitspraak : “Daar waar twee of meer uit mijn naam samen zijn, daar ben ik
in hun midden”. Zo ontstond een serene
stemming maar ook een gevoel van urgentie om het roer rigoreus om te gooien.
Close rondde de avond af met een korte introductie van zijn sustainocratie-visie
en enkele concrete projecten in de regio
zoals SmartCities, AiREAS (complementaire lokale munt) en De Gezonde Stad.
